بالاترین دوره تحصیلات تکمیلی در ایران تحصیل در مقطع دکتری است. پذیرش در این مقطع با برگزاری آزمون سراسری صورت می پذیرد و در موارد خاص پذیرش بدون آزمون به صورت محدود نیز انجام می شود. در این نوشته به بررسی جزییات پذیرش و همچنین شرایط ادامه تحصیل در مقطع دکتری نیمه متمرکز دانشگاه های سراسری و آزاد می پردازیم.
شرایط پذیرش و تحصیل در مقطع دکتری
مقطع دکتری بالاترین مرتبه علمی-دانشگاهی در ایران است. برای ورود به این مقطع و ادامه تحصیل در آن، فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی ارشد، با احراز یک سری شرایط عمومی و اختصاصی که در دفترچه راهنمای ثبت نام کنکور دکتری ذکر شده است، می توانند در آزمون سراسری این مقطع شرکت کنند در صورت پذیرش به ادامه تحصیل بپردازند.
بر اساس «قانون سنجش و پذیرش دانشجو در دوره های تحصیلات تکمیلی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور»، پذیرش دانشجو در مقطع دکتری به صورت نیمه متمرکز و در دو مرحله، سنجش علمی (کنکور) و مصاحبه علمی و ارزیابی سوابق آموزشی و پژوهشی، انجام می شود.
بر اساس مندرجات دفترچه راهنمای ثبت نام کنکور دکتری، متقاضیان شرکت در آزمون دکتری تخصصی در دوره های روزانه، شبانه، دانشگته آزاد، دانشگاه پیام نور، موسسات آموزش عالی غیرانتفاعی و پردیس های خودگردان، می توانند در یک کدرشته امتحانی ثبت نام نمایند.
آزمون ورودی که مرحله اول پذیرش مقطع تحصیلی دکتری می باشد، یک نوبت در سال برگزار می شود؛ سوالات مطرح شده در کنکور دکتری، بر اساس اطلاعات علمی در سطح کارشناسی و کارشناسی ارشد هر رشته می باشد.
مواد امتحانی و ضرایب دروس در آزمون دکتری نیمه متمرکز به شرح زیر می باشد:
- گروه امتحانی علوم انسانی
- رشته های گروه امتحانی علوم انسانی از کدرشته های 2101 تا 2180 را شامل می شود.
- ضریب سوالات دوس تخصصی در سطح کارشناسی و کارشناسی ارشد برابر 4 می باشد
- ضریب سوالات استعداد تحصیلی برابر 1 می باشد.
- ضریب سوالات زبان 1 می باشد.
- گروه امتحانی علوم پایه
- رشته های گروه امتحانی علوم پایه کدرشته های 2201 تا 2248 را شامل می شود.
- ضریب سوالات دوس تخصصی در سطح کارشناسی و کارشناسی ارشد برابر 4 می باشد
- ضریب سوالات استعداد تحصیلی برابر 1 می باشد.
- ضریب سوالات زبان 1 می باشد.
- گروه امتحانی فنی و مهندسی
- رشته های گروه امتحانی فنی و مهندسی کدرشته های 2301 تا 2373 را شامل می شود.
- ضریب سوالات دوس تخصصی در سطح کارشناسی و کارشناسی ارشد برابر 4 می باشد
- ضریب سوالات استعداد تحصیلی برابر 1 می باشد.
- ضریب سوالات زبان 1 می باشد.
- گروه امتحانی کشاورزی و منابع طبیعی
- رشته های گروه امتحانی کشاورزی و منابع طبیعی کدرشته های 2401 تا 2449 را شامل می شود.
- ضریب سوالات دوس تخصصی در سطح کارشناسی و کارشناسی ارشد برابر 4 می باشد
- ضریب سوالات استعداد تحصیلی برابر 1 می باشد.
- ضریب سوالات زبان 1 می باشد.
- گروه امتحانی هنر
- رشته های گروه امتحانی هنر کدرشته های 2501 تا 2508 را شامل می شود.
- ضریب سوالات دوس تخصصی در سطح کارشناسی و کارشناسی ارشد برابر 4 می باشد
- ضریب سوالات استعداد تحصیلی برابر 1 می باشد.
- ضریب سوالات زبان 1 می باشد.
- گروه امتحانی دامپزشکی
- رشته های گروه امتحانی دامپزشکی کدرشته های 2701 تا 27224 را شامل می شود.
- ضریب سوالات دوس تخصصی در سطح کارشناسی و کارشناسی ارشد برابر 4 می باشد
- ضریب سوالات استعداد تحصیلی برابر 1 می باشد.
- ضریب سوالات زبان 1 می باشد.
- گروه امتحانی زبان
- رشته های گروه امتحانی زبان کدرشته های 2801 تا 2809 را شامل می شود.
- ضریب سوالات دوس تخصصی در سطح کارشناسی و کارشناسی ارشد برابر 4 می باشد
- ضریب سوالات استعداد تحصیلی برابر 1 می باشد.
- ضریب سوالات زبان 1 می باشد.
همانطور که پیش تر اشاره شد، پذیرش در مقطع تحصیلی دکتری و دستیاری رشته های دامپزشکی به صورت دو مرحله ای صورت می‌پذیرد:
- مرحله اول: آزمون متمرکز
این مرحله در واقع همان برگزاری کنکور دکتری است که توسط سازمان سنجش آموزش کشور انجام می شود. پس از برگزاری آزمون، کارنامه داوطلبان شامل نمرات خام (درصد هر درس)، نمره کل و وضعیت داوطلب از حیث مجاز یا غیرمجاز بودن برای انتخاب رشته صادر می شود.
بر اساس این کارنامه، داوطلبانی که مجاز به انتخاب رشته شده اند، می توانند نسب به انتخاب رشته-دانشگاه های مورد نظر خود اقدام نمایند؛ در نهایت بر اساس کدرشته-محل های انتخابی و حد نصاب نمره سنجش عمومی (کنکور) که با هماهنگی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی تعیین می شوند و با توجه به سهمیه متقاضی، داوطلبانی که موفق به کسب حد نصاب لازم شده اند به معرفی می شوند.
نکته مهم: در مرحله اول، آزمون متمرکز توسط سازمان سنجش انجام می شود و تخصیص امتیاز مربوط به سوابق پژوهشی، آموزشی و فناوری، مصاحبه علمی و … توسط دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی پذیرنده دانشجو انجام خواهد شد.
- مرحله دوم : مصاحبه و پذیرش نهایی
پذیرش نهایی در نتیجه ترکیب سنجش عمومی (آزمون) و نتیجه مصاحبه دانشگاه ها، بررسی مدارک و یا هر شیوه دیگری که مطابق آیین نامه های داخلی هر دانشگاه صورت می پذیرد، انجام می شود.
نکته اول: نحوه تخصیص امتیاز به مصاحبه، بر اساس شیوه نامه ای انجام می شود که سازمان سنجش به دانشگاه ها ابلاغ می کند و دانشگاه ها امتیازات مربوط به مصاحبه را مطابق شیوه نامه تنظیم و به منظور گزینش نهایی به سازمان سنجش ارسال می نمایند.
نکته دوم: دانشگاه ها برای تعیین امتیاز مرحله دوم مجاز به برگزاری آزمون کتبی یا شفاهی نیز می باشند.
شرایط عمومی و اختصاصی برای شرکت در آزمون دکتری
متقاضیان تحصیل در مقطع دکتری، لازم است برای شرکت در آزمون و همچنین آغاز تحصیل در این مقطع شرایط عمومیو اختصاصی به شرح زیر را احراز نمایند:
- شرایط عمومی:
- اعتقاد به اسلام یا یکی از ادیان مصرح در قانون اساسی جمهوری اسلامی
- ملتزم به احکام عملی اسلام
- عدم احراز عناد نسبت به نظلم جمهوری اسلامی ایران
- عدم سابقه عضویت در ساواک، فراماسونری و اعقاب آنها
- عدم احراز فساد اخلاقی
- عدم اشتهار به ارتکاب اعمال خلاف شئون شغلی و تحصیلی
- داشتن کارت پایان خدمت، کارت معافیت دائم و یا معافیت تحصیلی (برای دانشجویان و یا فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد که تاریخ فراغت از تحصیل آنها در سنوات مجاز تحصیلی باشد)
- شرایط اختصاصی:
- داشتن مدرک کارشناسی ارشد یا دکتری عمومی و یا اشتغال به تحصیل در سال آخر هر یک از این مقاطع
- اخذ رضایت و موافقت برای ادامه تحصیل از وزارتخانه ها، سازمان ها و نهادهای دولتی ویژه متقاضیان شاغل در هر یک از این نهادها
- انتخاب گروه و مجموعه امتحانی، متناسب با رشته تحصیلی در مقطع کارشناسی ارشدو یا دکتری عمومی.
- دارندگان مدارک تحصیلی معادل تنها در صورت شرکت در آزمون جامع مدرک معادل و تایید وزارت علوم مجاز به شرکت در کنکور دکتری می باشند.
- دارندگان مدرک سطح 3 حوزوی، که مدرک آنها به تایید مدیریت یکی از حزه های علمیه قم یا خراسان رسیده منحصرا مجاز به شرکت در یکی از مجموعه های امتحانی گروه علوم انسانی می باشند و در صورت پذیرش، ملزم به گذراندن دروس پیش نیاز به تشخیص گروه آموزشی می باشند.
- داشتن معدل بالای 14 برای دانشجویان سال اخر و یا فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی ارشد یا دکتری حرفه ای برای ثبت نام در کنکور دکتری الزامی است. (فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد پیوسته، دکتری عمومی دامپزشکی و دکتری پزشکی از این شرط مستثنی می باشند).
اینفوگرافی دوره تحصیلی دکتری (آموزشی-پژوهشی)
